Hộ kinh doanh chuyển sang kê khai thuế từ 2026: Những văn bản quan trọng cần biết
Từ ngày 1/1/2026, cơ chế thuế khoán sẽ chính thức kết thúc, buộc toàn bộ hộ kinh doanh áp dụng kê khai thuế dựa trên doanh thu thực tế. Dưới đây là tổng hợp các văn bản pháp lý và hướng dẫn quan trọng giúp hộ kinh doanh chuẩn bị đầy đủ cho bước chuyển đổi này.
1. Các văn bản quan trọng về kê khai thuế hộ kinh doanh 2026
Từ ngày 1/1/2026, cơ chế thuế khoán sẽ chính thức chấm dứt, thay vào đó toàn bộ hộ kinh doanh sẽ áp dụng phương pháp tự kê khai, tự nộp thuế theo doanh thu thực tế, dựa trên các văn bản pháp lý quan trọng như Quyết định 3389/QĐ-BTC, Công văn 4948/CT-NVT, Quyết định 3352/QĐ-CT và Công văn 17142/BTC-CT. Theo đó, doanh thu tính thuế hộ kinh doanh được chia thành ba nhóm:
(1) Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm.
(2) Nhóm 2: Doanh thu từ 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm.
(3) Nhóm 3: Doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm.
Việc phân nhóm này sẽ giúp cơ quan thuế và hộ kinh doanh xác định đúng nghĩa vụ kê khai, nộp thuế và áp dụng chính sách phù hợp.
Các văn bản pháp lý và hướng dẫn liên quan đến việc chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai bao gồm:
|
STT |
Tên văn bản |
Nội dung chính |
|
1 |
Quyết định 3389/QĐ-BTC |
Phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”. |
|
2 |
Công văn 4948/CT-NVT |
Hướng dẫn tổ chức triển khai thực hiện Đề án chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. |
|
3 |
Quyết định 3352/QĐ-CT |
Ban hành kế hoạch “60 ngày cao điểm” chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai cho hộ kinh doanh. |
|
4 |
Công văn 17142/BTC-CT |
Phối hợp chỉ đạo công tác quản lý thuế đối với hộ cá nhân kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán từ 1/1/2026. |
|
… |
Đang cập nhật |
Các văn bản mới sẽ được bổ sung để cập nhật đầy đủ. |
Ngoài các văn bản trên, hai thông tư quan trọng về kế toán và thuế hộ kinh doanh hiện nay gồm:
- Thông tư 40/2021/TT-BTC: Hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
- Thông tư 88/2021/TT-BTC: Hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Các văn bản này là căn cứ pháp lý quan trọng để hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, đảm bảo tuân thủ đúng quy định và chuẩn bị sẵn sàng cho kỳ kê khai đầu tiên từ 1/1/2026.
2. Hồ sơ kê khai thuế của hộ kinh doanh áp dụng từ năm 2026
Căn cứ Quyết định 3389/QĐ-BTC năm 2025 về hệ thống biểu mẫu khai thuế, bộ hồ sơ mà hộ kinh doanh phải sử dụng kể từ ngày 01/01/2026 được quy định theo từng phương thức nộp thuế như sau:
2.1. Trường hợp hộ kinh doanh thuộc diện khoán thuế
Hộ kinh doanh thuộc đối tượng khoán thuế thì cần chuẩn bị hồ sơ như sau:
- Thành phần hồ sơ: sử dụng tờ khai thuế mẫu 01/CNKD theo quy định.
- Chu kỳ khai thuế: thực hiện một lần trong năm, theo kỳ tính thuế năm.
2.2. Hộ kinh doanh chuyển sang cơ chế tự kê khai
Thành phần hồ sơ:
- Tờ khai mẫu 01/CNKD.
- Phụ lục 01-2/BK-HĐKD – bảng kê các hoạt động kinh doanh làm căn cứ xác định doanh thu tính thuế.
- Chu kỳ khai thuế: kê khai theo tháng hoặc theo quý đối với thuế GTGT và thuế TNCN, tùy theo quy mô và ngưỡng doanh thu theo hướng dẫn của cơ quan thuế.
2.3. Hồ sơ thuế đối với trường hợp chuyển đổi thành doanh nghiệp
Khi hộ kinh doanh đăng ký thành lập doanh nghiệp, việc khai và nộp thuế thực hiện theo các sắc thuế áp dụng cho doanh nghiệp, bao gồm:
- Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): tờ khai 02/TNDN, 03/TNDN và các phụ lục kèm theo.
- Thuế giá trị gia tăng (GTGT): tờ khai 01/GTGT và phụ lục liên quan.
- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): tờ khai 05/KK-TNCN, 05/QTT-TNCN và các mẫu kèm theo.
- Thuế bảo vệ môi trường (BVMT): tờ khai 01/TBVMT.
- Thuế tài nguyên: tờ khai 01/TAIN.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB): tờ khai 01/TTĐB.
Chu kỳ khai thuế:
- Thuế GTGT: khai theo tháng hoặc quý.
- Thuế TNDN: thực hiện khai từng lần phát sinh hoặc theo tháng với các khoản thu nhập không thường xuyên, đồng thời áp dụng tính thuế theo phương pháp trực tiếp nếu thuộc đối tượng.
- Thuế TTĐB, BVMT và thuế tài nguyên: khai theo tháng theo quy định chung.
3. Nhóm HKD phải sử dụng HĐĐT sau khi bỏ thuế khoán từ 2026
Căn cứ Nghị quyết 198/2025/QH15, từ ngày 01/01/2026, chính sách thuế khoán chính thức chấm dứt. Toàn bộ hộ kinh doanh được quản lý theo cơ chế tự kê khai doanh thu và được phân loại thành 03 nhóm để áp dụng nghĩa vụ thuế và chứng từ. Việc sử dụng hóa đơn điện tử của từng nhóm được xác định dựa trên Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15 và lộ trình triển khai hóa đơn điện tử theo quy định của Bộ Tài chính.
Nhóm 1 (Doanh thu ≤ 200 triệu đồng/năm):
Nhóm này thuộc diện không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN. Vì không phát sinh nghĩa vụ thuế nên không bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử. Tuy vậy, Nghị quyết 198/2025/QH15 khuyến khích hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử có mã trong giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ nhằm phục vụ việc xác định doanh thu và minh bạch hoạt động kinh doanh.
Nhóm 2 (Doanh thu trên 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm):
Hộ kinh doanh trong nhóm này nộp thuế theo phương pháp trực tiếp và thực hiện kê khai theo quý. Theo lộ trình hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh bán lẻ, các trường hợp có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm và có hoạt động bán trực tiếp cho người tiêu dùng thì phải triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
Đây là yêu cầu bắt buộc nhằm ghi nhận doanh thu theo từng giao dịch và đồng bộ dữ liệu với cơ quan thuế. Những hộ dưới ngưỡng 1 tỷ đồng được phép lựa chọn áp dụng hóa đơn điện tử nhưng không bắt buộc.
Nhóm 3 (Doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm):
Theo mô hình quản lý mới, nhóm 3 thuộc diện phải áp dụng chế độ hóa đơn, chứng từ tương tự doanh nghiệp nhỏ. Vì vậy, việc sử dụng hóa đơn điện tử là bắt buộc. Hộ kinh doanh được lựa chọn một trong hai hình thức:
- Hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế.
- Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, nếu có hoạt động bán hàng trực tiếp cho cá nhân.
Quy định này nhằm đảm bảo doanh thu được ghi nhận đầy đủ, phục vụ việc tính thuế theo kê khai và tăng cường tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh của hộ cá thể.
Từ 01/01/2026, hộ kinh doanh chính thức bỏ thuế khoán và chuyển sang tự kê khai theo doanh thu thực tế. Để thực hiện đúng quy định, hộ cần chú ý các văn bản trọng tâm như Nghị quyết 198/2025/QH15, Quyết định 3389/QĐ-BTC, các hướng dẫn triển khai của Bộ Tài chính và cơ quan thuế địa phương, cùng Thông tư 40/2021/TT-BTC và Thông tư 88/2021/TT-BTC.
Việc theo sát hệ thống văn bản này giúp hộ chuẩn bị đúng hồ sơ, sử dụng hóa đơn – chứng từ phù hợp và chuyển đổi sang phương thức kê khai thuận lợi, tránh sai sót khi áp dụng từ năm 2026.
Dương Thúy.
|
Trong thời đại chuyển đổi số mạnh mẽ cùng với yêu cầu siết chặt quản lý thuế, Phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice của Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả và đúng quy định. Theo đó, giúp doanh nghiệp tối ưu quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả hoạt động. Liên hệ ngay theo đường dây nóng 24/7 để được tư vấn và dùng thử hoàn toàn MIỄN PHÍ: - Miền Bắc: 1900 4767. - Miền Nam/Trung: 1900 4768. |






