Từ ngày 01/01/2026, theo Khoản 6, Điều 10, Nghị quyết 198/2025/QH15, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ chấm dứt áp dụng phương pháp khoán thuế và chính thức chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai. Để giúp hộ kinh doanh chuẩn bị kịp thời và thực hiện đúng quy định, dưới đây là quy trình 8 bước chuyển đổi chi tiết bạn cần nắm.

Mục Lục 1. Quy trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh khoán sang kê khai thuế 2. Hộ kinh doanh được phân thành 3 nhóm quản lý thuế từ 01/01/2026 3. Kế hoạch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai

1. Quy trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh khoán sang kê khai thuế

Để thực hiện đúng quy định từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh cần lần lượt hoàn tất 8 bước dưới đây nhằm chuyển đổi từ phương pháp khoán sang kê khai thuế.

- Bước 1: Nộp hồ sơ chuyển đổi tại cơ quan thuế bằng Mẫu 08-MST (ban hành kèm Thông tư 86/2024/TT-BTC) để thực hiện thủ tục chuyển đổi phương pháp tính thuế.

- Bước 2: Lập biên bản kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho (bao gồm hàng có hóa đơn và không có hóa đơn) để xác định số liệu tồn kho đầu kỳ đưa vào sổ sách kế toán.

- Bước 3: Đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử sau khi chuyển sang phương pháp kê khai:

+ Trường hợp bán lẻ trực tiếp: đăng ký hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

+ Trường hợp kinh doanh dịch vụ, bán buôn: đăng ký hóa đơn điện tử bán hàng theo quy định.

- Bước 4: Trang bị phần mềm kế toán phù hợp cho hộ kinh doanh kê khai hoặc có thể tự lập sổ sách trên Excel nếu nắm vững nghiệp vụ.

- Bước 5: Tổ chức và ghi chép hệ thống sổ sách với 07 loại sổ kế toán bắt buộc theo Phụ lục 2 ban hành kèm Thông tư 88/2021/TT-BTC.

- Bước 6: Thực hiện kê khai thuế theo tháng hoặc quý bằng Mẫu 01/CNKD (Thông tư 40/2021/TT-BTC). Đính kèm Phụ lục 01-2/BK-HĐKD nếu có phát sinh doanh thu cần xác nhận (trừ trường hợp được miễn nộp theo quy định).

- Bước 7: Mở tài khoản ngân hàng riêng, tách biệt với tài khoản cá nhân để phục vụ hoạt động của hộ kinh doanh kê khai.

- Bước 8: Đăng ký và đóng BHXH đầy đủ cho người lao động (nếu có) và cho chính chủ hộ kinh doanh.

Lưu ý: Khi chuyển sang phương pháp kê khai, hộ kinh doanh phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ cho mọi giao dịch mua vào – bán ra để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch trong kê khai thuế.

2. Hộ kinh doanh được phân thành 3 nhóm quản lý thuế từ 01/01/2026

Theo Đề án ban hành kèm Quyết định 3389/QĐ-BTC và Công văn số 4948/CT-NVT, hộ kinh doanh chuyển sang quản lý thuế theo phương pháp kê khai và được chia thành 04 nhóm như sau:

Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm

Nhóm này áp dụng chính sách ưu đãi và yêu cầu tối giản thủ tục kê khai để hỗ trợ hộ kinh doanh quy mô rất nhỏ:

- Miễn thuế GTGT và thuế TNCN.

- Không bắt buộc sổ sách kế toán phức tạp nhưng vẫn phải kê khai định kỳ.

- Có thể lựa chọn kê khai 1–2 lần trong năm theo tình hình thực tế.

Nhóm 2: Doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm

Đây là nhóm phổ biến, vẫn tính thuế trực tiếp trên doanh thu nhưng yêu cầu kê khai và một số điều kiện về hóa đơn:

- Tiếp tục tính thuế trên doanh thu; mức thuế suất phân theo ngành (1%, 3%, 5%, 2%).

- Kê khai theo quý (4 lần/năm).

- Hộ có doanh thu bán lẻ/dịch vụ trực tiếp >1 tỷ đồng/năm phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền; dưới 1 tỷ không bắt buộc nhưng khuyến khích ghi chép doanh thu đầy đủ.

Nhóm 3: Doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm

Nhóm này được quản lý nghiêm ngặt tương tự doanh nghiệp, áp dụng phương pháp kê khai khấu trừ và yêu cầu chứng từ chặt chẽ:

- Áp dụng khi doanh thu >3 tỷ đồng trong 2 năm liên tiếp.

- Thực hiện khấu trừ thuế GTGT (GTGT phải nộp = GTGT đầu ra − GTGT đầu vào).

- Thuế TNCN tính 17% trên lợi nhuận (lợi nhuận = doanh thu − chi phí hợp lý).

- Doanh thu >50 tỷ đồng/năm kê khai theo tháng; dưới 50 tỷ kê khai theo quý.

- Bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử và mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh.

Nhóm 4: Hộ kinh doanh có tổng doanh thu hằng năm trên 50 tỉ đồng

Theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP, thuế GTGT thuộc nhóm phải khai theo tháng. Người nộp thuế chỉ được chuyển sang khai theo quý nếu doanh thu của năm trước từ 50 tỷ đồng trở xuống.

Vì vậy, hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp có doanh thu vượt 50 tỷ đồng/năm không đủ điều kiện khai theo quý và phải kê khai thuế GTGT theo tháng.

3. Kế hoạch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai

Ngày 31/10/2025, Cục Thuế ban hành Quyết định 3352/QĐ-CT về Kế hoạch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”.

Mục tiêu triển khai:

- Thực hiện chuyển đổi mô hình quản lý thuế từ khoán sang kê khai theo Luật Quản lý thuế 2019, Nghị quyết 68-NQ/TW, Nghị quyết 198/2025/QH15 và các văn bản liên quan.

- Tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ để hộ kinh doanh khoán nắm rõ quy định và chủ động chuyển sang kê khai hoặc lên doanh nghiệp.

- Nâng mức tuân thủ tự nguyện, đảm bảo minh bạch – công bằng trong kê khai, nộp thuế; hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, dữ liệu và công cụ phục vụ đăng ký – kê khai – nộp thuế “một chạm”.

- Triển khai đồng bộ trên toàn quốc theo Đề án chuyển đổi phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh (Quyết định 3389/QĐ-BTC).

Phạm vi và thời gian thực hiện:

- Áp dụng trên toàn quốc, trọng tâm là hệ thống Thuế cơ sở; ưu tiên các khu vực có nhiều hộ khoán như chợ truyền thống, tuyến phố thương mại, khu kinh doanh lưu trú…

- Thời gian triển khai: 60 ngày, từ 01/11/2025 đến 30/12/2025.

Việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai là bước thay đổi quan trọng đối với hộ kinh doanh kể từ ngày 01/01/2026.

Nắm vững quy trình 8 bước và chuẩn bị sớm sẽ giúp hộ kinh doanh đáp ứng đúng quy định, vận hành minh bạch hơn và hạn chế rủi ro khi làm việc với cơ quan thuế.

Đây cũng là cơ hội để các hộ kinh doanh chuẩn hóa sổ sách, quản lý doanh thu – chi phí hiệu quả hơn và từng bước chuyển sang mô hình hoạt động chuyên nghiệp, bền vững.

Dương Thúy.

Trong thời đại chuyển đổi số mạnh mẽ cùng với yêu cầu siết chặt quản lý thuế, Phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice của Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả và đúng quy định. Theo đó, giúp doanh nghiệp tối ưu quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả hoạt động. Liên hệ ngay theo đường dây nóng 24/7 để được tư vấn và dùng thử hoàn toàn MIỄN PHÍ: - Miền Bắc: 1900 4767. - Miền Nam/Trung: 1900 4768.