Từ ngày 01/01/2026, phương thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh sẽ chính thức được bãi bỏ, thay thế bằng cơ chế kê khai và tự nộp thuế theo thực tế. Lộ trình này được triển khai theo Quyết định 3389/QĐ-BTC và Đề án cải cách của Bộ Tài chính, hướng tới minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, chuẩn hóa dữ liệu và nâng cao kỷ luật thuế. Trong bối cảnh thay đổi trọng yếu này, hộ kinh doanh cần chuẩn bị sớm về hồ sơ, sổ sách và hệ thống hóa đơn để tránh gián đoạn hoạt động khi chính sách có hiệu lực.

Mục Lục 1. 7 việc hộ kinh doanh cần làm trước kia bỏ thuế khoán 1.1. Rà soát mô hình kinh doanh và doanh thu để chuẩn bị chuyển từ khoán sang kê khai 1.2. Kiểm tra số liệu doanh thu và lập dự báo để chuẩn bị kê khai 1.3. Mở tài khoản ngân hàng dành riêng cho hoạt động kinh doanh 1.4. Chuẩn hóa hồ sơ, mã số thuế và thông tin đăng ký 1.5. Triển khai sử dụng hóa đơn điện tử 1.6. Đăng ký chuyển từ thuế khoán sang phương pháp kê khai 1.7. Dự trù chi phí và xây dựng kế hoạch tài chính 2. Cân nhắc chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp 3. Thủ tục chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp 4. Bộ giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho hộ kinh doanh từ ThaisonSoft

1. 7 việc hộ kinh doanh cần làm trước kia bỏ thuế khoán

Để không bị gián đoạn hoạt động khi cơ chế thuế khoán chấm dứt từ 01/01/2026, hộ kinh doanh cần chủ động chuẩn bị và hoàn tất các đầu việc quan trọng dưới đây.

1.1. Rà soát mô hình kinh doanh và doanh thu để chuẩn bị chuyển từ khoán sang kê khai

Từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh sẽ ngừng áp dụng thuế khoán và chuyển sang cơ chế tự kê khai – tự nộp thuế theo thực tế, theo Quyết định 3389/QĐ-BTC và Đề án cải cách của Bộ Tài chính. Vì vậy, bước đầu tiên và quan trọng nhất là đánh giá lại hiện trạng kinh doanh.

Cụ thể, hộ kinh doanh cần:

- Tính lại doanh thu thực tế và dự báo 1–3 năm tới.

- Xác định nhóm doanh thu để nắm rõ cơ chế thuế áp dụng:

+ 200 triệu/năm → miễn thuế.

+ >200 triệu – ≤ 3 tỷ/năm → hộ kinh doanh quy mô nhỏ/khai theo kỳ.

+ > 3 tỷ/năm → quy mô lớn, quản lý chặt hơn.

- Nếu doanh thu gần ngưỡng, cân nhắc kế hoạch mở rộng hoặc điều chỉnh quy mô phù hợp.

- Chuẩn bị tinh thần và nguồn lực cho chế độ kế toán – hóa đơn – chứng từ theo cơ chế kê khai.

Việc đánh giá đúng quy mô giúp hộ kinh doanh không bị động khi chính sách có hiệu lực, đồng thời định hình được nghĩa vụ thuế GTGT, TNCN và chế độ kế toán phải áp dụng.

1.2. Kiểm tra số liệu doanh thu và lập dự báo để chuẩn bị kê khai

Sau bước xác định chuyển sang cơ chế kê khai, hộ kinh doanh cần rà soát toàn bộ doanh thu thực tế và xây dựng kế hoạch tài chính cho năm tới. Việc này giúp bảo đảm số liệu minh bạch khi cơ quan thuế quản lý theo thực tế thay vì khoán cố định.

Công việc cần làm ngay:

- Tổng hợp doanh thu các năm gần nhất từ sổ bán hàng, tài khoản ngân hàng, POS, đơn hàng online…

- Lập dự báo doanh thu 1–3 năm để định hướng quy mô và chuẩn bị nghĩa vụ thuế.

- So sánh số liệu thực tế với doanh thu từng khai trước đây (nếu có) để tránh chênh lệch lớn gây rủi ro khi chuyển sang kê khai.

- Xem xét cơ cấu ngành nghề, nguồn thu chính – phụ để xác định mức thuế suất và kỳ khai phù hợp.

- Trường hợp doanh thu tăng nhanh (mở rộng bán online, đa nền tảng, thêm điểm bán…), cần chuẩn bị sớm mô hình kế toán và hóa đơn.

Lưu ý: Hộ kinh doanh có doanh thu gần ngưỡng nên lập kế hoạch quy mô kinh doanh sớm để ổn định nghĩa vụ thuế và phương án quản trị.

1.3. Mở tài khoản ngân hàng dành riêng cho hoạt động kinh doanh

Đối với hộ kinh doanh có doanh thu lớn và thuộc diện kê khai, việc sở hữu tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh là yêu cầu bắt buộc theo định hướng quản lý thuế mới. Mục tiêu là kiểm soát dòng tiền, phục vụ kê khai – đối chiếu – kiểm tra thuế minh bạch hơn.

Hộ kinh doanh nên thực hiện sớm:

- Đăng ký mở tài khoản ngân hàng riêng đứng tên hộ kinh doanh.

- Sử dụng tài khoản này cho toàn bộ giao dịch thu – chi liên quan đến kinh doanh.

- Hạn chế giao dịch tiền mặt, thiết lập quy trình quản lý dòng tiền nội bộ rõ ràng.

Thực hiện trước sẽ giúp hộ kinh doanh quen dần với việc tách bạch tài chính cá nhân và kinh doanh, tránh vướng mắc khi cơ quan thuế siết chặt quản lý từ 2026.

1.4. Chuẩn hóa hồ sơ, mã số thuế và thông tin đăng ký

Hộ kinh doanh cần rà soát và cập nhật đầy đủ thông tin pháp lý để đồng bộ với dữ liệu thuế, tránh phát sinh lỗi khi chuyển sang cơ chế kê khai và giao dịch điện tử.

Thực hiện:

- Kiểm tra mã số thuế, thông tin chủ hộ, địa chỉ kinh doanh, ngành nghề, CCCD, số điện thoại, email trên hệ thống thuế.

- Cập nhật thông tin bị sai lệch hoặc thay đổi tại Chi cục Thuế hoặc qua cổng dịch vụ công (nếu được hỗ trợ).

- Kiểm tra giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, thông tin người đại diện, ngành nghề đăng ký để đảm bảo thống nhất.

- Đăng ký tài khoản giao dịch điện tử với cơ quan thuế và kích hoạt chữ ký số (nếu thuộc diện sử dụng).

Kết quả: Hồ sơ minh bạch, dữ liệu đồng nhất — sẵn sàng nộp tờ khai, nhận thông báo thuế, xuất hóa đơn điện tử và làm việc với cơ quan thuế.

1.5. Triển khai sử dụng hóa đơn điện tử

Từ năm 2026, các hộ kinh doanh có doanh thu lớn sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử theo quy định quản lý thuế mới. Dù chưa bắt buộc tại thời điểm hiện tại, hộ kinh doanh nên chủ động làm quen sớm để giảm rủi ro khi vận hành và đáp ứng kịp thời yêu cầu của cơ quan thuế.

Hộ kinh doanh cần thực hiện:

- Rà soát điều kiện phải áp dụng hóa đơn điện tử theo quy mô doanh thu và ngành nghề.

- Thực hiện đăng ký với cơ quan thuế và lựa chọn giải pháp phần mềm phù hợp.

- Tổ chức tập huấn, hướng dẫn nhân sự và thiết lập quy trình lưu trữ, sao lưu dữ liệu đầy đủ.

Việc chuẩn bị sớm giúp hộ kinh doanh tránh bị gián đoạn hoạt động, đồng thời tạo nền tảng chuyển đổi số và minh bạch doanh thu khi cơ chế khoán chính thức chấm dứt từ 2026.

1.6. Đăng ký chuyển từ thuế khoán sang phương pháp kê khai

Khi cơ chế thuế khoán chấm dứt, hộ kinh doanh cần thực hiện thủ tục chuyển đổi sang phương pháp kê khai để được tính thuế theo doanh thu – chi phí thực tế.

Thực hiện:

- Nộp Mẫu 08-MST để cập nhật phương pháp tính thuế và điều chỉnh thông tin đăng ký thuế.

- Ghi rõ nội dung chuyển đổi từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai.

- Thực hiện tại Chi cục Thuế quản lý trực tiếp hoặc qua cổng dịch vụ công (nếu hệ thống hỗ trợ).

- Lưu xác nhận nộp hồ sơ để phục vụ đối chiếu sau này.

Kết quả: Phương pháp tính thuế được chuyển đổi hợp lệ, thông tin cập nhật đầy đủ để nộp tờ khai thuế và kê khai theo quy định mới.

1.7. Dự trù chi phí và xây dựng kế hoạch tài chính

Việc chuyển từ phương pháp khoán sang kê khai thuế kéo theo nhiều khoản chi phí tuân thủ mới như phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử, nhân sự, ngân hàng và đào tạo. Hộ kinh doanh cần chủ động lập kế hoạch tài chính để đảm bảo hoạt động ổn định khi áp dụng cơ chế thuế mới.

Hộ kinh doanh cần thực hiện:

- Ước tính các khoản chi phát sinh phục vụ kê khai, báo cáo và lưu trữ dữ liệu.

- Xây dựng mô hình tài chính mới: dự toán thuế GTGT, thuế TNCN, dòng tiền và lợi nhuận.

- Thiết lập quỹ dự phòng cho rủi ro sai sót hoặc truy thu thuế trong giai đoạn đầu chuyển đổi.

- Xem xét điều chỉnh giá bán hoặc tối ưu chi phí vận hành nhằm duy trì biên lợi nhuận.

Chuẩn bị sớm giúp hộ kinh doanh tránh bị động, đảm bảo dòng tiền và hiệu quả kinh doanh khi chính sách bỏ thuế khoán chính thức áp dụng.

2. Cân nhắc chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp

Đối với hộ kinh doanh có quy mô lớn, doanh thu ổn định và định hướng phát triển lâu dài, việc chuyển đổi sang Công ty TNHH hoặc doanh nghiệp siêu nhỏ có thể mang lại nhiều lợi ích về thuế và quản trị.

Lợi ích khi chuyển đổi:

- Thuế suất và cơ chế quản lý minh bạch hơn, dễ dàng làm việc với khách hàng, đối tác và ngân hàng.

- Thuận lợi trong việc ký hợp đồng, huy động vốn, mở rộng mô hình và xây dựng thương hiệu.

- Tăng mức độ chuyên nghiệp, phù hợp với các lĩnh vực yêu cầu chứng từ – hợp đồng rõ ràng.

Lưu ý trước khi quyết định:

- So sánh chi phí thành lập và vận hành doanh nghiệp (kế toán, báo cáo thuế, quản trị) với lợi ích dài hạn.

- Đánh giá mức độ sẵn sàng về hệ thống tài chính, nhân sự và quy trình.

- Việc bỏ khoán là thời điểm phù hợp để “nâng cấp” hoạt động, đảm bảo tuân thủ và mở rộng bền vững.

3. Thủ tục chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp

Hộ kinh doanh có thể chuyển lên doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH (một hoặc hai thành viên trở lên), công ty hợp danh hoặc công ty cổ phần. Khi thực hiện chuyển đổi, hộ kinh doanh phải nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp trên cơ sở chuyển đổi theo quy định tại khoản 2 Điều 27 Nghị định 01/2021/NĐ-CP.

Thành phần hồ sơ gồm:

- Bản chính Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.

- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký thuế.

- Hồ sơ đăng ký doanh nghiệp tương ứng với loại hình dự kiến thành lập (theo Điều 21, 22, 23, 24 Nghị định 01/2021/NĐ-CP), gồm:

+ Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp.

+ Điều lệ công ty (đối với công ty TNHH, công ty hợp danh, công ty cổ phần).

+ Danh sách thành viên/cổ đông (nếu là công ty TNHH 2TV trở lên hoặc công ty cổ phần).

+ Bản sao giấy tờ pháp lý của chủ sở hữu/thành viên/cổ đông.

- Văn bản chấp thuận của cơ quan đăng ký đầu tư (nếu có nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tham gia góp vốn thuộc trường hợp phải xin phép theo Luật Đầu tư 2020).

Lưu ý: Hồ sơ chuyển đổi không kèm theo giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, trừ trường hợp pháp luật đầu tư yêu cầu.

Quy trình thực hiện:

- Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ theo danh mục trên.

- Bước 2: Nộp tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở KH&ĐT hoặc qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.

- Bước 3: Nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.

- Bước 4: Thực hiện thủ tục khắc dấu, thông báo mẫu dấu, mở tài khoản ngân hàng, kê khai thuế ban đầu, đăng ký hóa đơn điện tử.

- Bước 5: Chấm dứt mã số thuế hộ kinh doanh sau khi được cấp mã số thuế doanh nghiệp

Kết quả:

Hộ kinh doanh được chuyển đổi thành doanh nghiệp hợp pháp, đảm bảo liên tục hoạt động và kế thừa mã số thuế (trong trường hợp áp dụng).

4. Bộ giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho hộ kinh doanh từ ThaisonSoft

Là đơn vị nằm trong danh sách các tổ chức được Cục Thuế công bố hỗ trợ triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, ThaisonSoft cung cấp bộ giải pháp phần mềm đồng bộ, giúp hộ kinh doanh tuân thủ quy định pháp luật, giảm áp lực nghiệp vụ và vận hành hiệu quả trong giai đoạn chuyển đổi.

Giải pháp dành cho hộ kinh doanh:

- E-invoice – Phần mềm hóa đơn điện tử: Kết nối trực tiếp hệ thống Cục Thuế, hỗ trợ xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, phù hợp với mô hình kinh doanh bán lẻ, dịch vụ, ăn uống.

- eBH – Phần mềm kê khai BHXH điện tử: Hỗ trợ thực hiện đầy đủ thủ tục BHXH online, đảm bảo tuân thủ quy định khi hộ kinh doanh đăng ký lao động và tham gia bảo hiểm.

- TruePos – Phần mềm quản lý bán hàng: Quản lý bán hàng, kho hàng và báo cáo doanh thu linh hoạt, tối ưu hoạt động kinh doanh hằng ngày.

- Chữ ký số ECA: Đáp ứng mọi giao dịch điện tử với cơ quan thuế, BHXH và các nền tảng quản lý nhà nước.

Ưu đãi hỗ trợ hộ kinh doanh:

- Tặng dung lượng hóa đơn điện tử.

- Miễn phí sử dụng eBH và TruePos trong thời gian ưu đãi.

- Hỗ trợ thiết lập, hướng dẫn vận hành và tư vấn quy trình theo quy định thuế mới

Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thuế – BHXH – hóa đơn điện tử, ThaisonSoft xây dựng hệ sinh thái phần mềm an toàn, dễ sử dụng, tích hợp trực tiếp với hệ thống của Cơ quan Thuế và BHXH Việt Nam. Hàng chục nghìn hộ kinh doanh và doanh nghiệp trên toàn quốc đã tin dùng và đồng hành trong suốt quá trình chuyển đổi số.

ThaisonSoft cam kết tiếp tục hỗ trợ cộng đồng hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh trong bối cảnh chính sách thuế thay đổi và yêu cầu quản lý ngày càng hiện đại.

Dương Thúy.

Trong thời đại chuyển đổi số mạnh mẽ cùng với yêu cầu siết chặt quản lý thuế, Phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice của Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả và đúng quy định. Theo đó, giúp doanh nghiệp tối ưu quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả hoạt động. Liên hệ ngay theo đường dây nóng 24/7 để được tư vấn và dùng thử hoàn toàn MIỄN PHÍ: - Miền Bắc: 1900 4767. - Miền Nam/Trung: 1900 4768.