Luật Thuế TNDN 2025, bắt đầu áp dụng từ ngày 01/10/2025, có nhiều nội dung mới liên quan đến việc ghi nhận chi phí được trừ và chi phí không được trừ khi tính thu nhập chịu thuế. Đây là những thay đổi tác động trực tiếp đến kết quả quyết toán thuế cuối năm, đặc biệt với các khoản chi thường xuyên và chi có điều kiện. Để hạn chế rủi ro bị loại chi phí, xử phạt hay điều chỉnh sau thanh tra thuế, doanh nghiệp cần theo dõi kỹ các hướng dẫn mới và cập nhật lại quy trình hạch toán cho phù hợp.

Mục Lục 1. Từ 01/10/2025: Những khoản chi nào được tính vào chi phí thuế TNDN? 2. Các khoản chi không thuộc chi phí hợp lý khi tính thuế TNDN (kể 01/10/2025) 3. Trước 01/10/2025, các khoản chi được trừ & không được trừ như thế nào?

1. Từ 01/10/2025: Những khoản chi nào được tính vào chi phí thuế TNDN?

Theo Khoản 1, Điều 9, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2025, doanh nghiệp được tính chi phí được trừ nếu đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:

(1) Khoản chi liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất – kinh doanh:

- Phát sinh thực tế trong kỳ tính thuế, liên quan đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp.

- Bao gồm cả chi phí bổ sung theo tỷ lệ phần trăm liên quan đến hoạt động nghiên cứu, phát triển.

(2) Khoản chi có tính chất đặc thù, được pháp luật cho phép trừ

Một số nhóm chi phí thuộc nhóm đặc thù và thuộc đối tượng được trừ bao gồm:

- Chi cho nhiệm vụ quốc phòng, an ninh (huấn luyện, lực lượng dân quân tự vệ…).

- Chi hỗ trợ tổ chức Đảng, tổ chức chính trị – xã hội trong doanh nghiệp.

- Chi đào tạo nghề, giáo dục nghề nghiệp cho người lao động.

- Chi phòng chống HIV/AIDS tại nơi làm việc.

- Chi tài trợ đúng quy định, gồm:

+ Tài trợ giáo dục, y tế, văn hóa.

+ Tài trợ thiên tai, dịch bệnh, nhà tình nghĩa, đại đoàn kết…

+ Tài trợ các chương trình hỗ trợ địa phương khó khăn, theo quyết định của Chính phủ/Thủ tướng.

+ Tài trợ cho hoạt động đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nghiên cứu công nghệ.

(3) Khoản chi khác được phép tính vào chi phí hợp lý:

- Chi nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, phục vụ quá trình “số hóa”.

- Tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, bất khả kháng không được bồi thường.

- Chi cho cán bộ biệt phái đến tổ chức tín dụng đặc biệt (theo Luật Các tổ chức tín dụng 2024).

- Khoản chi chưa tương ứng doanh thu trong kỳ (nếu được Chính phủ quy định rõ).

- Chi xây dựng công trình công cộng, có liên quan đến hoạt động SXKD.

- Chi phí phục vụ trung hòa carbon, net zero, giảm phát thải liên quan SXKD.

- Đóng góp vào các quỹ được lập theo quyết định của Thủ tướng và quy định của Chính phủ.

Lưu ý: Các khoản chi có đầy đủ hóa đơn, chứng từ và thực hiện thanh toán không sử dụng tiền mặt theo đúng quy định pháp luật, trừ những trường hợp đặc biệt được Chính phủ cho phép.

2. Các khoản chi không thuộc chi phí hợp lý khi tính thuế TNDN (kể 01/10/2025)

Theo quy định tại Khoản 2, Điều 9, Luật Thuế TNDN năm 2025, những khoản chi dưới đây không được khấu trừ khi tính thu nhập chịu thuế:

(1) Các khoản chi không đủ điều kiện theo luật định: Không đáp ứng đầy đủ các tiêu chí tại mục chi được trừ (như hóa đơn, chứng từ, mục đích SXKD,...).

(2) Các khoản chi vi phạm quy định hoặc không hợp lệ:

- Tiền phạt vi phạm hành chính.

- Chi phí đã được bù đắp từ nguồn khác.

- Trích lập dự phòng sai quy định hoặc vượt mức.

(3) Các khoản vượt mức giới hạn pháp luật cho phép

Bao gồm phần vượt mức đối với:

- Phân bổ chi phí từ công ty mẹ nước ngoài cho cơ sở thường trú tại Việt Nam.

- Chi thuê quản lý trò chơi điện tử có thưởng, casino.

- Lãi vay trong giao dịch liên kết.

- Chi phúc lợi cho người lao động.

- Chi đóng bảo hiểm hưu trí bổ sung, nhân thọ,... vượt mức quy định.

(4) Khấu hao, trích trước, và tiền lương không đủ điều kiện:

- Khấu hao tài sản cố định vượt quy định.

- Trích trước chi phí không đúng quy định.

- Lương, thưởng không có hóa đơn, không thực chi, hoặc trả cho người không trực tiếp điều hành doanh nghiệp (ví dụ: chủ DNTN, công ty TNHH MTV,...).

(5) Lãi vay không hợp lệ:

- Vốn điều lệ còn thiếu.

- Lãi vay đã ghi nhận vào giá trị đầu tư.

- Vay vượt trần lãi suất dân sự.

- Lãi vay trong quá trình thăm dò, khai thác dầu khí.

(6) Thuế và các khoản tài chính không được trừ:

- Thuế GTGT đầu vào đã khấu trừ.

- Thuế TNDN và các loại thuế, phí, lệ phí khác không được đưa vào chi phí.

- Các khoản phạt chậm nộp theo Luật Quản lý thuế.

(7) Chi không tương ứng doanh thu: Trừ một số khoản đặc biệt, nếu không có doanh thu tương ứng thì không được tính chi phí hợp lý.

(8) Khoản tài trợ không đúng đối tượng: Chỉ được trừ nếu tài trợ đúng các mục tiêu: giáo dục, y tế, khắc phục thiên tai, chuyển đổi số,... theo quy định của Chính phủ/Thủ tướng.

(9) Chi trong giai đoạn đầu tư hình thành TSCĐ: Bao gồm chi phí đầu tư ban đầu, tăng giảm vốn chủ sở hữu,... không được tính vào chi phí trừ thuế.

(10) Các khoản chi đặc thù ngành: Áp dụng cho ngân hàng, bảo hiểm, xổ số, chứng khoán, hợp đồng BT/BOT,... nếu vượt mức quy định thì không được trừ.

(11) Chi khác không đúng quy định: Các khoản chi không nằm trong danh mục được trừ hoặc không có cơ sở pháp lý rõ ràng đều bị loại khỏi chi phí tính thuế.

3. Trước 01/10/2025, các khoản chi được trừ & không được trừ như thế nào?

Trước ngày 01/10/2025, căn cứ xác định chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp vẫn áp dụng theo quy định tại Điều 4, Thông tư số 96/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính. Theo đó, doanh nghiệp được tính vào chi phí hợp lý các khoản chi nếu đáp ứng đầy đủ ba điều kiện sau:

- Điều kiện 1: Chi phí thực tế phát sinh và liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

- Điều kiện 2: Có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo đúng quy định của pháp luật.

- Điều kiện 3: Với hóa đơn hàng hóa, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (gồm VAT), doanh nghiệp phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, trừ trường hợp được quy định đặc biệt.

Nếu thỏa mãn các điều kiện này, doanh nghiệp được phép hạch toán toàn bộ chi phí vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.

Các khoản không đáp ứng một trong ba điều kiện trên sẽ bị loại khỏi chi phí được trừ. Danh mục chi tiết các khoản không được trừ được liệt kê trong file đính kèm dưới đây.

Danh mục 37 khoản chi không được tính vào chi phí hợp lý khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN

Từ ngày 01/10/2025, việc xác định chi phí được trừ và không được trừ khi tính thuế TNDN sẽ tuân theo quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2025. Doanh nghiệp cần rà soát kỹ lưỡng chứng từ, mục đích sử dụng và tính hợp lệ của từng khoản chi để đảm bảo tuân thủ và tránh bị loại chi phí khi quyết toán. Những thay đổi này đòi hỏi doanh nghiệp phải cập nhật thường xuyên và điều chỉnh kịp thời trong công tác kế toán – thuế.

Dương Thúy.