Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi đang được đưa ra lấy ý kiến với nhiều thay đổi đáng chú ý, hướng tới xây dựng chính sách thuế công bằng, phù hợp thực tiễn thu nhập của người dân. Trong đó, 9 nội dung mới như điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, làm rõ tính thuế với thu nhập từ chuyển nhượng tài sản, mở rộng đối tượng miễn thuế… đang được đặc biệt quan tâm.

Mục Lục 1. 6 điểm sửa đổi chính trong Dự thảo Luật Thuế TNCN mới 2. Đề xuất 3 nội dung bổ sung trong dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế) 3.  So sánh Dự thảo Luật Thuế TNCN và dự thảo Luật sửa đổi

1. 6 điểm sửa đổi chính trong Dự thảo Luật Thuế TNCN mới

Dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân sửa đổi hiện đang đề xuất 6 nhóm nội dung chính cần được sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện chính sách thuế, đảm bảo thống nhất với các luật liên quan và phù hợp với thực tiễn quản lý thuế.

1.1. Nhóm nội dung liên quan đến thuế TNCN và phương pháp tính thuế theo từng loại thu nhập

Dự thảo đề xuất điều chỉnh hàng loạt quy định liên quan đến căn cứ tính thuế đối với các loại thu nhập cụ thể, nhằm tăng tính minh bạch và phù hợp với thực tiễn triển khai:

- Điều chỉnh lại kết cấu, tên gọi một số điều luật và hoàn thiện phương pháp tính thuế tương ứng cho từng loại thu nhập.

- Làm rõ cách tính thuế và mở rộng quy định liên quan đến thu nhập từ tiền lương, tiền công.

- Cập nhật nội dung về thuế TNCN áp dụng cho thu nhập từ kinh doanh cá nhân.

- Làm rõ cách tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản của cá nhân.

- Điều chỉnh, hoàn thiện nội dung mở rộng đối tượng chịu thuế với thu nhập từ thừa kế, quà tặng.

- Bổ sung quy định chi tiết hơn về thu nhập chịu thuế và phương pháp tính thuế trong các giao dịch chuyển nhượng chứng khoán, bao gồm cả chứng khoán phái sinh.

1.2. Nhóm nội dung về các khoản thu nhập được miễn thuế

Để đảm bảo công bằng và phù hợp với bản chất thu nhập, dự thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung các khoản miễn thuế theo hướng cụ thể, rõ ràng hơn:

- Làm rõ cơ chế miễn thuế đối với phần thu nhập sau khi đã nộp thuế TNDN của doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty TNHH một thành viên do cá nhân sở hữu.

- Bổ sung quy định miễn thuế cho thu nhập từ các quỹ hưu trí tự nguyện và quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung.

- Bổ sung quy định miễn thuế đối với thu nhập của cá nhân làm việc tại một số tổ chức quốc tế có tính chất đặc thù.

1.3. Đối với thuế TNCN áp dụng cho cá nhân kinh doanh

Nội dung sửa đổi hướng tới đồng bộ với pháp luật thuế khác và phản ánh đúng thực tế hoạt động kinh doanh hiện nay:

- Rà soát lại mức doanh thu tính thuế cho phù hợp với thực tiễn và giao Chính phủ thẩm quyền điều chỉnh.

- Bổ sung, hoàn thiện quy định về xác định doanh thu tính thuế theo hướng thống nhất với các luật thuế liên quan.

- Cập nhật lại thuế suất đối với một số dịch vụ, sản phẩm như phần mềm, trò chơi điện tử, phim/nhạc số, quảng cáo số, dịch vụ giải trí và nội dung thông tin số.

1.4. Về các khoản giảm trừ thuế

Dự thảo điều chỉnh nhóm quy định liên quan đến giảm trừ gia cảnh và các khoản đóng góp có mục đích xã hội nhằm mở rộng đối tượng và tăng tính công bằng:

- Cập nhật lại mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội hiện hành.

- Làm rõ phạm vi các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo được trừ khỏi thu nhập tính thuế.

1.5. Biểu thuế lũy tiến từng phần

Dự thảo đề xuất điều chỉnh biểu thuế lũy tiến đang áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công nhằm đảm bảo phù hợp với thu nhập thực tế và khả năng đóng thuế.

1.6. Quy định về kỳ tính thuế, thời điểm xác định thu nhập, khấu trừ và trách nhiệm liên quan

Các quy định về thời điểm tính thuế và khấu trừ thuế cũng được rà soát để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với các luật liên quan mới được sửa đổi:

- Làm rõ kỳ tính thuế áp dụng đối với thu nhập từ hoạt động kinh doanh cá nhân.

- Sửa đổi quy định về thời điểm xác định thu nhập chịu thuế trong giao dịch chuyển nhượng bất động sản.

- Bổ sung quy định phân loại rõ ràng các khoản thu nhập cần khấu trừ và không cần khấu trừ thuế để thuận lợi cho tổ chức chi trả và người nộp thuế.

- Điều chỉnh các điều khoản liên quan đến trách nhiệm của tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập và của người nộp thuế (trong đó có nội dung tại Điều 24 và Điều 33 Luật hiện hành) để thống nhất với Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung nhiều luật chuyên ngành liên quan.

2. Đề xuất 3 nội dung bổ sung trong dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế)

Bên cạnh các nội dung sửa đổi trọng tâm, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân cũng đưa ra thêm một số đề xuất mới nhằm hoàn thiện chính sách thuế đối với cá nhân:

2.1. Bổ sung nhóm thu nhập khác thuộc diện chịu thuế

Để đảm bảo cơ sở pháp lý đầy đủ, dự thảo đề nghị đưa thêm một số loại thu nhập khác vào diện tính thuế thu nhập cá nhân, phù hợp với thực tiễn phát sinh mới.

2.2. Bổ sung quy định miễn thuế, giảm thuế đối với một số nhóm thu nhập đặc thù

Dự thảo mở rộng chính sách miễn, giảm thuế nhằm khuyến khích sản xuất nông nghiệp, phát triển thị trường xanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao:

- Miễn thuế TNCN với lợi tức cổ phần của thành viên hợp tác xã nông nghiệp, nông dân ký kết hợp đồng với doanh nghiệp trong mô hình "cánh đồng lớn", nuôi trồng thủy sản, trồng rừng sản xuất.

- Thu nhập từ lãi tín phiếu kho bạc sẽ được miễn thuế theo đề xuất mới.

- Miễn thuế TNCN cho các khoản thu nhập từ chuyển nhượng lần đầu chứng chỉ giảm phát thải, tín chỉ các-bon và tiền lãi từ trái phiếu xanh; cũng như thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh sau phát hành lần đầu.

- Người tham gia hoạt động xây dựng pháp luật sẽ không phải nộp thuế với thu nhập từ công việc này.

- Cá nhân nhận lương từ thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo có sử dụng ngân sách nhà nước cũng được đề xuất miễn thuế.

- Cập nhật quy định miễn thuế đối với thu nhập từ quyền tác giả phát sinh trong nhiệm vụ khoa học, công nghệ đã được thương mại hóa theo luật sở hữu trí tuệ và luật đổi mới sáng tạo.

- Miễn thuế đối với nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia, sáng lập viên khởi nghiệp sáng tạo, cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm cũng được đề cập trong dự thảo.

- Với các chuyên gia, nhà khoa học làm việc trong DN khởi nghiệp sáng tạo hoặc tổ chức đổi mới sáng tạo, thu nhập từ lương sẽ được miễn thuế trong 2 năm đầu và giảm 50% thuế trong 4 năm tiếp theo.

- Dự thảo bổ sung chính sách giảm thuế theo định hướng phát triển lĩnh vực ưu tiên như chuyển đổi số, khoa học công nghệ và thu hút nhân lực chất lượng cao.

2.3. Bổ sung thêm các khoản giảm trừ đặc thù khác

Ngoài các khoản giảm trừ hiện hành, Luật sửa đổi cũng sẽ mở rộng thêm một số khoản giảm trừ đặc biệt nhằm tăng tính công bằng và hỗ trợ cá nhân người nộp thuế trong các lĩnh vực cần khuyến khích.

3.  So sánh Dự thảo Luật Thuế TNCN và dự thảo Luật sửa đổi

Để làm rõ những thay đổi đáng chú ý trong Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sắp tới, bảng so sánh dưới đây tổng hợp một số điểm mới nổi bật so với quy định hiện hành:

Nội dung	Luật hiện hành	Dự thảo sửa đổi
1. Phân loại thu nhập	Gộp chung một số loại thu nhập (ví dụ: chuyển nhượng vốn, chứng khoán, BĐS)	Phân tách rõ từng loại thu nhập để tính thuế phù hợp (chứng khoán, chứng khoán phái sinh, BĐS, vốn góp, v.v.)
2. Giảm trừ gia cảnh	Mức giảm trừ cá nhân: 11 triệu/tháng. Mức giảm trừ người phụ thuộc: 4,4 triệu/tháng.	Đề xuất điều chỉnh lại mức giảm trừ phù hợp với thực tế kinh tế – xã hội (chưa nêu con số cụ thể).
3. Miễn thuế, giảm thuế	Chủ yếu áp dụng cho các đối tượng quốc tế đặc thù hoặc thu nhập đã nộp thuế TNDN.	Bổ sung nhiều khoản mới: trái phiếu xanh, tín chỉ các-bon, nhiệm vụ KH&CN, đầu tư vào khởi nghiệp sáng tạo…
4. Chính sách ưu đãi nhân lực chất lượng cao	Không có chính sách riêng biệt.	Bổ sung ưu đãi: miễn thuế 2 năm + giảm 50% thuế 4 năm cho chuyên gia, sáng lập viên khởi nghiệp, nhà khoa học…
5. Cấu trúc luật	Một số điều còn gộp chung nhiều nội dung.	Cấu trúc lại điều khoản, đặt tên điều rõ ràng hơn theo từng loại thu nhập và chính sách tương ứng

Như vậy, Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi lần này thể hiện định hướng cập nhật chính sách theo thực tiễn thu nhập đa dạng và chuyển động của nền kinh tế. Việc điều chỉnh toàn diện về đối tượng tính thuế, mức miễn – giảm và các ưu đãi đặc thù không chỉ góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật thuế đối với cá nhân mà còn tạo nền tảng cho việc triển khai đồng bộ, minh bạch hơn trong thời gian tới.

Dương Thúy.