Chiều 18/9 tại TP.HCM, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phối hợp cùng TikTok Shop tổ chức khóa đào tạo về pháp lý và thuế trong thương mại điện tử với chủ đề “Kinh doanh dài lâu – Bắt đầu từ luật”. Tại sự kiện, đại diện cơ quan quản lý chỉ rõ nhiều sai phạm phổ biến trong kinh doanh trực tuyến có thể bị phạt đến 60 triệu đồng, đồng thời cơ quan thuế cũng giải đáp các vướng mắc liên quan đến hóa đơn điện tử và đưa ra giải pháp tháo gỡ cho người kinh doanh.

1. Sai phạm phổ biến trong kinh doanh online có thể bị phạt nặng

Trong buổi tọa đàm “Kinh doanh dài lâu bắt đầu từ luật” ngày 18/9 do Bộ Công Thương phối hợp với TikTok Shop tổ chức, ông Nguyễn Hữu Tuấn – Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Kinh tế số – cảnh báo nhiều vi phạm tưởng nhẹ nhưng có thể khiến người bán trực tuyến chịu tổn thất lớn.

Một lỗi thường xuyên gặp là xây dựng website có chức năng đặt hàng nhưng không tiến hành thủ tục thông báo hoặc đăng ký với Bộ Công Thương. Dù việc này miễn phí và thực hiện hoàn toàn trực tuyến, mức xử phạt có thể từ 10–20 triệu đồng với cá nhân và 20–40 triệu đồng với tổ chức.

Nghiêm trọng hơn là hành vi gắn biểu tượng “đã thông báo” hay “đã đăng ký” khi chưa được xác nhận chính thức. Trường hợp này có thể bị xử phạt từ 10–30 triệu đồng, và nếu vi phạm thuộc về tổ chức thì số tiền phạt sẽ tăng gấp đôi.

Ông Tuấn cũng nhấn mạnh, theo Nghị định 85/2021/NĐ-CP, các sàn TMĐT không còn được coi là đơn vị trung gian đơn thuần. Họ phải cùng chịu trách nhiệm trong việc quản lý hàng hóa, xử lý sai phạm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thay vì chỉ đóng vai trò bị động.

2. Tuân thủ quy định mới để tránh rủi ro

Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, người kinh doanh trực tuyến phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý như kinh doanh truyền thống và đồng thời đáp ứng thêm những yêu cầu riêng của môi trường online.

Ví dụ, bán rượu qua mạng chỉ được phép khi có giấy phép kèm theo các điều kiện: xác minh độ tuổi người truy cập và người nhận hàng đều từ 18 tuổi trở lên, phối hợp cùng đơn vị vận chuyển để kiểm tra, đồng thời chỉ chấp nhận phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Nếu bỏ qua những quy định này, nhà bán có thể bị xử phạt nặng khi cơ quan chức năng phát hiện hoặc bị đối thủ tố cáo.

Ông Tuấn cũng chia sẻ thêm, dự thảo Luật Thương mại điện tử quy định dữ liệu phát sóng livestream phải được lưu trữ tối thiểu 12 tháng. Quy định này nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc xử lý tranh chấp, khiếu nại, đồng thời buộc người bán phải kiểm soát nội dung quảng bá, tránh việc phóng đại hoặc cung cấp thông tin không đúng sự thật.

3. Gỡ vướng trong xuất hóa đơn điện tử

Ngoài các quy định pháp lý, việc lập hóa đơn điện tử cũng là nỗi băn khoăn lớn của nhiều đơn vị kinh doanh online. Do cơ chế bảo mật của sàn TMĐT, các thông tin quan trọng của khách mua như mã số thuế, họ tên, địa chỉ thường bị ẩn, dẫn đến tình trạng người bán không thể phát hành hóa đơn hợp lệ.

Trước vướng mắc này, đại diện cơ quan quản lý đưa ra hai hướng xử lý. Thứ nhất, theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, nhà bán có thể sử dụng hóa đơn điện tử phát hành trực tiếp từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Cách làm này không yêu cầu thông tin chi tiết của khách hàng, qua đó tháo gỡ được vấn đề bảo mật dữ liệu.

Thứ hai, ông Trần Trọng Ninh – Chuyên viên chính Chi cục Thuế TMĐT (Cục Thuế) – cho biết Nghị định 117 (hiệu lực từ 1/7) đã cho phép người bán ủy quyền cho sàn TMĐT thực hiện việc lập hóa đơn thay. Đây được xem là giải pháp thuận lợi, giúp chuyển trách nhiệm sang nền tảng, nơi có đủ hạ tầng công nghệ để triển khai hiệu quả.

Qua những chia sẻ tại tọa đàm, có thể thấy kinh doanh trực tuyến mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đi kèm không ít rủi ro pháp lý. Từ việc đăng ký website, tuân thủ quy định đặc thù với các ngành hàng nhạy cảm, lưu trữ dữ liệu livestream cho tới vướng mắc trong xuất hóa đơn điện tử, tất cả đều đòi hỏi nhà bán hàng phải chủ động cập nhật chính sách mới. Việc nắm chắc quy định không chỉ giúp tránh được các mức phạt nặng, mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững, bảo vệ uy tín và quyền lợi lâu dài cho chính doanh nghiệp trong môi trường số.

Dương Thúy.