Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Quyết định 1848/QĐ-TTg ngày 27/8/2025, phê duyệt phương án cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài chính. Trong đó, nhiều thủ tục về thuế được điều chỉnh theo hướng tinh gọn hơn, nhằm giảm gánh nặng cho doanh nghiệp và hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Theo Quyết định 1848/QĐ-TTg, nhiều thủ tục hành chính được hợp nhất hoặc rút gọn đáng kể, tập trung vào những lĩnh vực tác động trực tiếp đến doanh nghiệp và nhà đầu tư. Việc cải cách này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí tuân thủ mà còn tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi hơn, đặc biệt trong các mảng như thuế, hải quan và dịch vụ tài chính.

1. Bãi bỏ nhiều thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực thuế

Trong lĩnh vực thuế, phương án cắt giảm, đơn giản hóa đã tác động trực tiếp đến nhiều thủ tục. Một số điểm nổi bật gồm:

Bãi bỏ thủ tục không còn phù hợp:

- Cấp lại Giấy chứng nhận đăng ký thuế, Thông báo mã số thuế.

- Khai thuế GTGT, thuế TNCN phải nộp theo tháng tăng thêm so với số kê khai theo quý.

- Báo cáo dự kiến sản lượng dầu khí khai thác và tỷ lệ tạm nộp thuế.

- Khai thuế đối với hoạt động khai thác tài sản bảo đảm trong thời gian chờ xử lý.

- Một số thủ tục về thuế tiêu thụ đặc biệt, lệ phí môn bài.

Đơn giản hóa thủ tục gia hạn nộp thuế và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản:

- Cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, hỗ trợ kê khai tự động.

- Hợp nhất các nội dung tương đồng thành 1 thủ tục duy nhất.

- Thiết kế lại mẫu biểu, giảm bớt chỉ tiêu không cần thiết (như “ngành nghề kinh doanh chính”).

Rút gọn quy trình khai thuế tiêu thụ đặc biệt:

- Kê khai tự động một số chỉ tiêu.

- Hợp nhất thủ tục đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế TTĐB và xăng sinh học.

Giảm thành phần hồ sơ trong quyết toán thuế TNDN:

- Bỏ yêu cầu nộp các Phụ lục 03-1A/TNDN, 03-1B/TNDN, 03-1C/TNDN khi quyết toán theo phương pháp doanh thu – chi phí hoặc có đơn vị phụ thuộc ngoài tỉnh.

2. Đơn giản hóa thủ tục liên quan đến thuế thu nhập cá nhân

Trong lĩnh vực thuế thu nhập cá nhân, phương án cải cách lần này tập trung mạnh vào việc hợp nhất, rút gọn và số hóa thủ tục, nhằm giảm gánh nặng hành chính cho cả người nộp thuế lẫn cơ quan quản lý. Một số nội dung đáng chú ý gồm:

- Hợp nhất thủ tục: 07 thủ tục liên quan đến khai thuế TNCN đối với chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho bất động sản được gộp thành 01 thủ tục duy nhất; đồng thời mẫu biểu tờ khai được tinh gọn, bổ sung chức năng hỗ trợ kê khai tự động. Thời gian xử lý cũng rút ngắn từ 05 ngày xuống còn 03 ngày.

- Tài sản phải đăng ký quyền sở hữu khác bất động sản: Thủ tục khai thuế TNCN đối với thu nhập từ thừa kế, quà tặng là tài sản đăng ký quyền sở hữu (như ô tô, tàu thuyền, cổ phần...) cũng được cắt giảm thời gian giải quyết từ 05 ngày xuống 03 ngày, đi kèm đơn giản hóa tờ khai và hỗ trợ nhập liệu tự động.

- Giảm tần suất khai thuế: Chuyển từ khai theo tháng sang khai theo quý đối với tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập khấu trừ thuế tiền lương, tiền công. Mẫu tờ khai được chuẩn hóa và tích hợp công cụ tự động tính toán các chỉ tiêu.

- Khai quyết toán/hoàn thuế TNCN: Cá nhân cư trú có thu nhập từ lương, công trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế sẽ không cần nộp bản sao chứng từ khấu trừ khi đã có chứng từ điện tử; bỏ yêu cầu nộp hồ sơ đăng ký người phụ thuộc; đồng thời sửa đổi, đơn giản hóa mẫu số 02/QTT-TNCN ban hành kèm Thông tư 80/2021/TT-BTC.

- Bãi bỏ thủ tục liên quan đến dịch vụ làm thủ tục thuế: Các thủ tục đăng ký, cấp lại giấy xác nhận, báo cáo tình hình hoạt động của đại lý thuế được bãi bỏ. Thay vào đó, cá nhân/tổ chức chỉ cần tự đăng ký và thông báo với cơ quan thuế, theo hướng giảm điều kiện kinh doanh dịch vụ làm thủ tục thuế.

3. Hải quan: Cắt giảm hàng loạt thủ tục, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Theo phương án cải cách, lĩnh vực hải quan cũng được cắt giảm và đơn giản hóa đáng kể các thủ tục. Những điểm đáng chú ý gồm:

- Bãi bỏ thủ tục kiểm tra, xác nhận điều kiện giám sát hải quan đối với doanh nghiệp chế xuất hoặc nhà đầu tư đăng ký doanh nghiệp chế xuất.

- Loại bỏ kiểm tra thực tế điều kiện kiểm tra, giám sát đối với doanh nghiệp chế xuất, dù là dự án mới hoặc mở rộng.

- Riêng thủ tục công nhận kho xăng dầu, kho bảo thuế, kho-bãi tại cảng biển, cảng thủy nội địa, cảng hàng không quốc tế, ga đường sắt liên vận quốc tế… cũng bị bãi bỏ, đơn giản hóa tối đa các điều kiện hành chính kèm theo.

- Hợp nhất các quy trình thông báo: cơ sở sản xuất gia công, nơi lưu giữ nguyên liệu, vật tư và sản phẩm xuất khẩu, nhằm giảm giấy tờ và thao tác trùng lặp.

Quyết định số 1848/QĐ-TTg đã đánh dấu bước tiến mới trong cải cách thủ tục hành chính lĩnh vực thuế và hải quan. Việc bãi bỏ nhiều thủ tục không còn phù hợp, đơn giản hóa quy trình khai – quyết toán thuế thu nhập cá nhân, cùng với cắt giảm mạnh thủ tục hải quan, không chỉ rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ mà còn giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp. Những thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi hơn, đồng thời góp phần thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số trong quản lý thuế và hải quan.

Dương Thúy.