Tại tọa đàm “Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển” ngày 16/10/2025, đại diện Cơ quan thuế và các chuyên gia thống nhất rằng việc phân loại hộ kinh doanh sẽ giúp áp dụng chính sách quản lý thuế linh hoạt hơn, khuyến khích tuân thủ tự nguyện, đồng thời góp phần tăng hiệu quả thu ngân sách và thúc đẩy khu vực kinh tế chính thức phát triển bền vững.

Mục Lục 1. Bộ Tài chính phân loại 3 nhóm hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán 2. Mềm dẻo trong chính sách để khuyến khích tuân thủ thuế 3. Hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển sang cơ chế kê khai

1. Bộ Tài chính phân loại 3 nhóm hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán

Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”.

Theo kế hoạch, từ năm 2026, cơ quan thuế sẽ chấm dứt hoàn toàn hình thức thuế khoán, chuyển sang phương pháp tự kê khai, tự nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Đề án nêu rõ việc phân loại hộ kinh doanh thành 3 nhóm để áp dụng chính sách thuế phù hợp, bảo đảm công bằng và khuyến khích tuân thủ tự nguyện.

Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm

Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm được miễn nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.

Nhóm này không phải áp dụng sổ sách kế toán phức tạp, song vẫn cần kê khai định kỳ và có thể lựa chọn kê khai 2 lần/năm (đầu năm và giữa/cuối năm) hoặc vào thời điểm phù hợp với thực tế kinh doanh.

Nhóm 2: Doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm

Các hộ kinh doanh thuộc nhóm này tiếp tục áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu.

Mức thuế suất được xác định theo ngành nghề: 1% với hoạt động phân phối, cung cấp hàng hóa; 5% với dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu; 3% với sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu; và 2% với các hoạt động kinh doanh khác.

Hộ trong nhóm 2 kê khai thuế 4 lần/năm (theo quý), sử dụng sổ sách kế toán đơn giản theo mẫu quy định.

Trường hợp hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm và thuộc lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ trực tiếp tới người tiêu dùng, bắt buộc xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.

Các hộ còn lại doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm không bắt buộc xuất hóa đơn, nhưng được khuyến khích ghi chép doanh thu để quản lý minh bạch hơn.

Nhóm 3: Doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm

Với nhóm này, cơ quan thuế yêu cầu áp dụng phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng, theo công thức:

Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào.

Thuế thu nhập cá nhân được tính theo tỷ lệ 17% trên tổng lợi nhuận, trong đó lợi nhuận xác định bằng doanh thu trừ chi phí hợp lý.

Trên cơ sở theo dõi trong 2 năm liên tiếp, nếu doanh thu vẫn trên 3 tỷ đồng/năm, hộ kinh doanh sẽ chính thức được chuyển sang nhóm 3 từ năm thứ 3.

2. Mềm dẻo trong chính sách để khuyến khích tuân thủ thuế

Năm 2025 đánh dấu giai đoạn hoàn thiện khung chính sách thuế khi nhiều luật thuế mới chuẩn bị có hiệu lực từ 2026, trong đó có thay đổi lớn với cách quản lý thuế hộ kinh doanh.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, từ 1/1/2026, thuế khoán sẽ chuyển sang cơ chế kê khai.

Để hộ kinh doanh sẵn sàng, cần sớm làm rõ ba điểm: có truy thu thuế cũ không, cách xử lý hàng tồn không hóa đơn và việc định giá tài sản đưa vào chi phí.

“Nếu có hướng dẫn thống nhất, minh bạch, hộ kinh doanh sẽ yên tâm chuyển đổi, góp phần mở rộng khu vực kinh tế chính thức,” bà Cúc nói.

Bà cũng cho rằng, thực tế triển khai Nghị định 70/2024/NĐ-CP vẫn còn vướng: nhiều hộ khai doanh thu thấp, ngại giao dịch điện tử vì sợ “lộ số liệu”.

Theo bà, chính sách mềm dẻo và hỗ trợ kịp thời chẳng hạn không truy thu, không xử phạt người chủ động kê khai lại sẽ giúp nâng cao tính tuân thủ tự nguyện.

Ngoài ra, bà Cúc kiến nghị xem xét nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế, bởi mức 1 tỷ đồng/năm hiện tương ứng thu nhập chỉ hơn 13 triệu đồng/tháng, thấp hơn mức giảm trừ gia cảnh đang đề xuất.

Cùng với việc hoàn thiện khung pháp lý, ngành thuế đang đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi, giúp người nộp thuế làm quen với cơ chế kê khai, nộp thuế điện tử và từng bước hình thành thói quen tuân thủ tự nguyện.

3. Hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển sang cơ chế kê khai

Để việc xóa bỏ thuế khoán diễn ra thuận lợi, ngành thuế đang triển khai đồng bộ nhiều biện pháp hỗ trợ, tập trung vào truyền thông, hướng dẫn và ứng dụng công nghệ.

Theo Tổng cục Thuế, trong năm 2025, các cục thuế địa phương sẽ tổ chức chuỗi tập huấn và đối thoại trực tiếp với hộ kinh doanh nhằm giải đáp thắc mắc về phương pháp kê khai, lập sổ sách, sử dụng hóa đơn điện tử và quy trình nộp thuế qua mạng.

Song song, hệ thống ứng dụng và cổng thông tin điện tử sẽ được nâng cấp để đơn giản hóa thao tác, cho phép hộ kinh doanh tự kê khai, tra cứu và nộp thuế trực tuyến ngay trên thiết bị di động. Cơ quan thuế cũng lên kế hoạch xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn điện tử theo ngành nghề, giúp người nộp thuế dễ tiếp cận và tự thao tác.

Ngoài ra, đội ngũ hỗ trợ trực tuyến và đường dây nóng sẽ được tăng cường tại chi cục thuế, nhất là trong giai đoạn đầu thực hiện cơ chế mới.

Việc hỗ trợ tận nơi, kết hợp tuyên truyền qua các kênh mạng xã hội và hội nghề nghiệp, được kỳ vọng giúp hộ kinh doanh dần quen với hình thức kê khai – nộp thuế điện tử, thay vì phụ thuộc vào hình thức khoán như trước đây.

Việc chuyển đổi từ thuế khoán sang cơ chế kê khai không chỉ là thay đổi kỹ thuật quản lý, mà còn là bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa hệ thống thuế.

Khi hộ kinh doanh được hướng dẫn đầy đủ, có công cụ hỗ trợ phù hợp và được khuyến khích tuân thủ tự nguyện, mối quan hệ giữa cơ quan thuế và người nộp thuế sẽ dần chuyển từ “quản lý – giám sát” sang “đồng hành – hỗ trợ”.

Cải cách lần này được kỳ vọng sẽ tăng tính minh bạch, bảo đảm công bằng nghĩa vụ thuế giữa các thành phần kinh tế, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi số trong quản lý thuế hộ kinh doanh những năm tới.

Dương Thúy.

Trong thời đại chuyển đổi số mạnh mẽ cùng với yêu cầu siết chặt quản lý thuế, Phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice của Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả và đúng quy định. Theo đó, giúp doanh nghiệp tối ưu quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả hoạt động. Liên hệ ngay theo đường dây nóng 24/7 để được tư vấn và dùng thử hoàn toàn MIỄN PHÍ: - Miền Bắc: 1900 4767. - Miền Nam/Trung: 1900 4768.