Từ ngày 01/01/2026, Thông tư 99/2025/TT-BTC chính thức thay thế Thông tư 200/2014/TT-BTC, thống nhất chế độ kế toán áp dụng cho doanh nghiệp. Một nội dung đáng chú ý trong quy định mới là nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính, đặc biệt đối với các trường hợp phát sinh như thay đổi kỳ kế toán, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chia tách – sáp nhập hoặc khi đơn vị không còn đáp ứng giả định hoạt động liên tục.

Mục Lục 1. Nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC 2. Điểm mới về Báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC 3. Các mẫu Báo cáo tài chính áp dụng theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

1. Nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

Căn cứ các Điều 20, 21, 22, 23 và 24 của Thông tư 99/2025/TT-BTC, Bộ Tài chính quy định chi tiết nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính (BCTC) của doanh nghiệp trong từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là những nội dung trọng tâm doanh nghiệp cần lưu ý.

1.1. Doanh nghiệp đáp ứng giả định hoạt động liên tục

Doanh nghiệp khi lập và trình bày BCTC phải tuân thủ Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21 – Trình bày báo cáo tài chính và các chuẩn mực liên quan. Mục tiêu là đảm bảo thông tin trọng yếu được phản ánh đầy đủ, giúp người đọc hiểu đúng thực trạng tài chính của doanh nghiệp.

Các nguyên tắc quan trọng gồm:

- Phản ánh theo bản chất, ưu tiên bản chất kinh tế của giao dịch hơn yếu tố hình thức pháp lý.

- Tài sản – nợ phải trả:

+ Không ghi nhận tài sản cao hơn giá trị có thể thu hồi.

+ Không trình bày nợ phải trả thấp hơn nghĩa vụ thực tế cần thanh toán.

- Phân loại tài sản và nợ phải trả: Trên Báo cáo tình hình tài chính, các khoản mục được sắp xếp theo ngắn hạn – dài hạn, trình bày theo thứ tự thanh khoản giảm dần.

- Nguyên tắc phù hợp và thận trọng: Các khoản doanh thu, thu nhập và chi phí liên quan trực tiếp phải được ghi nhận phù hợp, đảm bảo thận trọng trong BCTC. Trường hợp phát hiện sai sót trọng yếu của các kỳ trước, doanh nghiệp phải thực hiện điều chỉnh hồi tố theo quy định.

- Tổng hợp thông tin khi có đơn vị trực thuộc: BCTC của doanh nghiệp phải bao gồm cả số liệu của trụ sở chính và các đơn vị trực thuộc. Tất cả giao dịch nội bộ, bao gồm số dư tài sản, nợ phải trả, doanh thu – chi phí nội bộ, lãi/lỗ chưa thực hiện, đều phải loại trừ khi trình bày.

1.2. Nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính khi thay đổi kỳ kế toán

Khi doanh nghiệp thay đổi kỳ kế toán (ví dụ: chuyển từ năm dương lịch sang kỳ kế toán khác), doanh nghiệp phải thực hiện khóa sổ và lập BCTC theo các nguyên tắc sau:

- Tuân thủ Luật Kế toán: Việc thay đổi kỳ kế toán phải được thực hiện theo đúng quy định pháp luật. Khi thay đổi kỳ kế toán năm, doanh nghiệp phải lập BCTC riêng cho giai đoạn chuyển tiếp giữa kỳ kế toán cũ và kỳ kế toán mới.

- Báo cáo tình hình tài chính: Toàn bộ số dư tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán cũ được ghi nhận là số đầu kỳ của kỳ kế toán mới và trình bày tại cột “Số đầu năm”.

- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ:

+ Số liệu phát sinh từ sau thời điểm kết thúc kỳ kế toán trước đến thời điểm thay đổi kỳ kế toán được trình bày tại cột “Kỳ này”.

+ Cột “Kỳ trước” phản ánh số liệu kỳ kế toán trước đó hoặc số liệu của 12 tháng thuộc năm tài chính liền kề.

- Yêu cầu thuyết minh bắt buộc là doanh nghiệp phải giải trình rõ:

+ Lý do thay đổi ngày kết thúc kỳ kế toán:

+ Các số liệu so sánh trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh BCTC.

+ Trường hợp số liệu “Kỳ trước” là số liệu 12 tháng năm trước, doanh nghiệp phải nêu rõ tính không thể so sánh giữa kỳ báo cáo hiện tại và kỳ trước theo quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21.

1.3. Nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính khi chuyển đổi loại hình doanh nghiệp

Khi doanh nghiệp chuyển đổi loại hình (ví dụ chuyển từ công ty TNHH sang cổ phần, từ doanh nghiệp tư nhân sang công ty), đơn vị phải khóa sổ và lập Báo cáo tài chính theo đúng quy định pháp luật. Trong kỳ kế toán đầu tiên sau chuyển đổi, việc ghi sổ và trình bày BCTC cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

- Sổ kế toán: Toàn bộ số dư tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp trước khi chuyển đổi được kế thừa nguyên trạng, ghi nhận là số đầu kỳ trên sổ kế toán của doanh nghiệp mới.

- Báo cáo tình hình tài chính: Các số dư tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp cũ được trình bày trong cột “Số đầu năm” của kỳ kế toán đầu tiên sau chuyển đổi.

- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ:

+ Số liệu từ thời điểm chuyển đổi đến cuối kỳ kế toán đầu tiên được phản ánh tại cột “Kỳ này”.

+ Cột “Kỳ trước” thể hiện số liệu lũy kế từ đầu năm báo cáo đến thời điểm chuyển đổi.

+ Doanh nghiệp phải thuyết minh rõ lý do không thể so sánh giữa kỳ hiện tại và kỳ trước theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21.

1.4. Nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính khi chia, tách, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp

Theo Điều 23, Thông tư 99/2025/TT-BTC, khi doanh nghiệp phát sinh hoạt động chia, tách, hợp nhất hoặc sáp nhập, các đơn vị liên quan phải tuân thủ các nguyên tắc kế toán và trình bày BCTC như sau:

a) Nguyên tắc chung:

- Các doanh nghiệp thuộc diện chia, tách, hợp nhất hoặc sáp nhập phải thực hiện theo đúng quy định pháp luật hiện hành.

Xác định giá trị tài sản thuần nhận về được thực hiện tùy từng trường hợp:

- Hợp nhất/sáp nhập dưới sự kiểm soát chung: Doanh nghiệp nhận sáp nhập ghi nhận tài sản, nợ phải trả theo giá trị ghi sổ trên BCTC riêng của doanh nghiệp bị sáp nhập tại thời điểm giao dịch.

- Hợp nhất/sáp nhập không dưới sự kiểm soát chung: Doanh nghiệp nhận sáp nhập ghi nhận theo phương pháp mua, tuân thủ Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 11 – Hợp nhất kinh doanh.

- Không đáp ứng định nghĩa “hoạt động kinh doanh”: Tài sản và nợ phải trả được ghi nhận như trường hợp mua một nhóm tài sản hoặc tài sản thuần.

b) Ghi sổ kế toán và trình bày Báo cáo tài chính

Sổ kế toán: Giá trị tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tiếp nhận được ghi nhận như số phát sinh trong kỳ. Số dư đầu kỳ giữ nguyên hoặc không có đối với doanh nghiệp mới thành lập sau sáp nhập.

Báo cáo tình hình tài chính: Phần giá trị tiếp nhận được trình bày tại cột “Số cuối năm”.

Cột “Số đầu năm” có thể để trống (đối với doanh nghiệp hình thành sau hợp nhất) hoặc giữ nguyên theo số liệu trước giao dịch.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ:

- Chỉ phản ánh số liệu phát sinh từ thời điểm hợp nhất/sáp nhập đến cuối kỳ báo cáo đầu tiên tại cột “Kỳ này”.

- Cột “Kỳ trước” thường không có số liệu và phải thuyết minh rõ nguyên nhân không thể so sánh.

1.5. Nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính khi doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục

Theo Điều 24, Thông tư 99/2025/TT-BTC, doanh nghiệp phải đánh giá khả năng duy trì hoạt động trong 12 tháng tiếp theo kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán. Nếu không đáp ứng giả định hoạt động liên tục, doanh nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc riêng.

1.5.1. Xác định dấu hiệu không đáp ứng giả định hoạt động liên tục

Doanh nghiệp được coi là không hoạt động liên tục khi:

- Dự kiến giải thể, phá sản.

- Ngừng sản xuất kinh doanh hoặc thu hẹp đáng kể quy mô hoạt động.

- Tồn tại yếu tố không chắc chắn trọng yếu gây nghi ngờ lớn về khả năng tiếp tục hoạt động trong 12 tháng tới.

Doanh nghiệp phải thuyết minh chi tiết về tình trạng hoạt động liên tục khi xuất hiện các dấu hiệu trên.

1.5.2. Các trường hợp vẫn được coi là hoạt động liên tục

Doanh nghiệp không phải áp dụng cơ sở “không liên tục” trong các trường hợp:

- Chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, kể cả cổ phần hóa DNNN.

- Chia, tách, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp.

- Chuyển đổi mô hình tổ chức giữa công ty con và đơn vị phụ thuộc hoặc ngược lại.

1.5.3. Yêu cầu về mẫu báo cáo áp dụng khi không đáp ứng giả định hoạt động liên tục

Doanh nghiệp vẫn phải lập đầy đủ BCTC nhưng sử dụng mẫu riêng theo Thông tư 99/2025/TT-BTC, gồm:

Loại báo cáo	Mẫu áp dụng	Ghi chú
Báo cáo tình hình tài chính	B 01 – DNKLT	Trình bày theo mẫu riêng
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh	B 02 – DNKLT	Trình bày theo mẫu giống doanh nghiệp hoạt động liên tục
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ	B 03 – DNKLT	Trình bày theo mẫu giống doanh nghiệp hoạt động liên tục
Thuyết minh Báo cáo tài chính	B 09 – DNKLT	Trình bày theo mẫu riêng

Bài viết tham khảo: Tuân thủ 7 nguyên tắc lập báo cáo tài chính.

2. Điểm mới về Báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

Từ ngày 01/01/2026, Thông tư 99/2025/TT-BTC chính thức áp dụng, thay đổi nhiều nội dung quan trọng liên quan đến việc lập và trình bày Báo cáo tài chính. Các quy định mới tập trung vào chuẩn hóa biểu mẫu, làm rõ nguyên tắc phân loại tài sản – nợ phải trả, bổ sung báo cáo cho doanh nghiệp không còn hoạt động liên tục và chi tiết hóa phần thuyết minh BCTC.

Dưới đây là những điểm thay đổi đáng chú ý:

2.1. Điều chỉnh tên gọi và cấu trúc báo cáo:

-  Đổi tên “Bảng cân đối kế toán” thành “Báo cáo tình hình tài chính”: Việc thay đổi này nhằm phù hợp với thông lệ quốc tế và phản ánh chính xác hơn nội dung của báo cáo.

- Bổ sung bộ báo cáo dành cho doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục: Gồm các mẫu: B01-DNKLT, B02-DNKLT, B03-DNKLT và B09-DNKLT, áp dụng cho doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động, phá sản.

2.2. Thay đổi về phân loại và cách trình bày thông tin:

- Phân loại rõ ràng tài sản và nợ phải trả theo ngắn hạn – dài hạn, dựa trên thời hạn thu hồi hoặc phải trả.

- Sắp xếp chỉ tiêu theo mức độ thanh khoản giảm dần trên Báo cáo tình hình tài chính, giúp người đọc dễ đánh giá khả năng thanh toán.

- Cập nhật hướng dẫn về báo cáo trong trường hợp chia, tách, hợp nhất hoặc sáp nhập, đảm bảo số liệu thể hiện đúng thực trạng sau khi tái cấu trúc.

2.3. Quy định mới về đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán:

- Doanh nghiệp phải nêu rõ căn cứ lựa chọn đơn vị tiền tệ trong Thuyết minh Báo cáo tài chính.

- Quy định chi tiết cách chuyển đổi số liệu khi thay đổi đơn vị tiền tệ, bao gồm cả số dư đầu kỳ và thông tin so sánh của năm trước.

2.4. Bổ sung và mở rộng yêu cầu thuyết minh báo cáo tài chính:

- Làm rõ trách nhiệm giải trình về ảnh hưởng tỷ giá, lãi suất, tín dụng và các rủi ro tài chính khác.

- Yêu cầu thuyết minh cụ thể các yếu tố hợp nhất, giao dịch nội bộ, và các vấn đề liên quan đến việc lựa chọn đơn vị tiền tệ.

- Mở rộng nội dung thuyết minh nhằm tăng cường tính minh bạch, khả năng so sánh và độ tin cậy của thông tin tài chính.

3. Các mẫu Báo cáo tài chính áp dụng theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

Thông tư 99/2025/TT-BTC ban hành hệ thống mẫu Báo cáo tài chính mới áp dụng thống nhất cho doanh nghiệp từ kỳ kế toán năm 2026. Bộ mẫu được chia thành hai nhóm: bộ mẫu chung cho doanh nghiệp đáp ứng giả định hoạt động liên tục và bộ mẫu riêng dành cho doanh nghiệp không còn khả năng hoạt động liên tục. Cụ thể:

3.1. Bộ mẫu Báo cáo tài chính cho doanh nghiệp hoạt động liên tục

Gồm các biểu mẫu chuẩn áp dụng rộng rãi:

- Báo cáo tình hình tài chính: Mẫu B01-DN.

- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Mẫu B02-DN.

- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Mẫu B03-DN.

- Thuyết minh Báo cáo tài chính: Mẫu B09-DN.

Những mẫu này thay thế hệ thống biểu mẫu tại Thông tư 200/2014/TT-BTC và được chuẩn hóa lại về cấu trúc chỉ tiêu, cách phân loại tài sản – nợ phải trả và yêu cầu thuyết minh.

3.2. Bộ mẫu Báo cáo tài chính dành cho doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục

Áp dụng cho doanh nghiệp đang thực hiện giải thể, phá sản, ngừng hoạt động hoặc thu hẹp quy mô đáng kể:

- Báo cáo tình hình tài chính: Mẫu B01-DNKLT.

- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Mẫu B02-DNKLT.

- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Mẫu B03-DNKLT.

- Thuyết minh Báo cáo tài chính: Mẫu B09-DNKLT.

Các nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC đánh dấu bước điều chỉnh quan trọng trong hệ thống kế toán doanh nghiệp, hướng tới minh bạch thông tin, thống nhất biểu mẫu và phù hợp hơn với thông lệ quốc tế.

Từ ngày 01/01/2026, doanh nghiệp cần rà soát lại quy trình lập BCTC, cập nhật biểu mẫu mới, kiểm tra cách phân loại tài sản – nợ phải trả, cũng như chuẩn hóa thuyết minh để đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định. Việc chủ động chuẩn bị sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế sai sót, đảm bảo số liệu tài chính chính xác và đáp ứng đúng yêu cầu của cơ quan quản lý trong kỳ kế toán mới.

Dương Thúy.

Trong thời đại chuyển đổi số mạnh mẽ cùng với yêu cầu siết chặt quản lý thuế, Phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice của Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả và đúng quy định. Theo đó, giúp doanh nghiệp tối ưu quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả hoạt động. Liên hệ ngay theo đường dây nóng 24/7 để được tư vấn và dùng thử hoàn toàn MIỄN PHÍ: - Miền Bắc: 1900 4767. - Miền Nam/Trung: 1900 4768.