Thông tư 99/2025/TT-BTC ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp thay thế Thông tư 200/2014/TT-BTC, quy định hệ thống chứng từ, tài khoản, phương pháp ghi sổ và nguyên tắc lập Báo cáo tài chính. Từ ngày 01/01/2026, doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể áp dụng chế độ kế toán theo thông tư này; nghĩa vụ thuế vẫn được thực hiện theo quy định của pháp luật thuế hiện hành.

Mục Lục 1. Từ 2026, DN nhỏ & vừa được lựa chọn áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp 2. Tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa 2.1. Khái niệm chung về doanh nghiệp nhỏ và vừa 2.2. Phân loại doanh nghiệp theo Nghị định 80/2021/NĐ-CP 3. Những lưu ý khi doanh nghiệp nhỏ và vừa lựa chọn áp dụng Thông tư 99/2025/TT-BTC

1. Từ 2026, DN nhỏ & vừa được lựa chọn áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp

Ngày 27/10/2025, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, có hiệu lực từ 01/01/2026, thay thế một phần Thông tư 200/2014/TT-BTC.

Theo Khoản 2, Điều 31, Thông tư 99/2025/TT-BTC, một loạt nội dung liên quan đến kế toán cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước quy định tại Thông tư 200 vẫn tiếp tục duy trì cho đến khi được ban hành văn bản thay thế. Đây là các nhóm quy định trải dài tại nhiều điều, khoản, liên quan đến việc xác định giá trị doanh nghiệp, ghi nhận tài sản, công nợ và các bước xử lý tài chính trong quá trình cổ phần hóa.

Bên cạnh đó, khoản này cũng khẳng định doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ngoài công lập và các đơn vị kế toán khác được quyền lựa chọn áp dụng Thông tư 99/2025/TT-BTC nếu thấy phù hợp với hoạt động của mình. Khi chuyển đổi sang chế độ kế toán mới, đơn vị phải:

- Áp dụng nhất quán trong tối thiểu một kỳ kế toán năm.

- Trình bày lại số liệu, thông tin so sánh như khi thay đổi chính sách kế toán.

- Giải trình lý do và ảnh hưởng của việc thay đổi trong thuyết minh Báo cáo tài chính.

Theo đó, từ ngày 01/01/2026, doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể lựa chọn một trong hai hướng:

(1) Tiếp tục thực hiện chế độ kế toán theo Thông tư 133/2016/TT-BTC;

(2)  Áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp theo Thông tư 99/2025/TT-BTC, nếu muốn đồng bộ hóa hệ thống kế toán theo chuẩn chung của doanh nghiệp.

2. Tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa

Theo Điều 4, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) được xác định dựa trên quy mô lao động và các chỉ tiêu tài chính:

2.1. Khái niệm chung về doanh nghiệp nhỏ và vừa

Doanh nghiệp nhỏ và vừa gồm doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa, đáp ứng đồng thời:

Số lao động tham gia BHXH bình quân năm không quá 200 người, và thỏa mãn một trong hai tiêu chí:

- Tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng, hoặc.

- Tổng doanh thu của năm trước liền kề không quá 300 tỷ đồng.

Ngoài ra, việc xác định quy mô doanh nghiệp được thực hiện theo từng lĩnh vực hoạt động, gồm:

- Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản.

- Công nghiệp và xây dựng.

- Thương mại và dịch vụ.

Bài viết tham khảo: 10 đầu việc kế toán phải chuẩn bị trước thời điểm Thông tư 99/2025/TT-BTC bắt đầu áp dụng.

2.2. Phân loại doanh nghiệp theo Nghị định 80/2021/NĐ-CP

Bảng phân loại doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Luật 2017 và Nghị định 80/2021/NĐ-CP:

Loại hình DN	Nhóm ngành	Lao động tham gia BHXH bình quân năm	Tổng doanh thu năm	Tổng nguồn vốn	Căn cứ pháp lý
Doanh nghiệp siêu nhỏ	Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp, xây dựng	≤ 10 người	≤ 3 tỷ đồng	≤ 3 tỷ đồng	Khoản 1 Điều 5 NĐ 80/2021
	Thương mại, dịch vụ	≤ 10 người	≤ 10 tỷ đồng	≤ 3 tỷ đồng	Khoản 1 Điều 5 NĐ 80/2021
Doanh nghiệp nhỏ	Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp, xây dựng	≤ 100 người	≤ 50 tỷ đồng	≤ 20 tỷ đồng	Khoản 2 Điều 5 NĐ 80/2021
	Thương mại, dịch vụ	≤ 50 người	≤ 100 tỷ đồng	≤ 50 tỷ đồng	Khoản 2 Điều 5 NĐ 80/2021
Doanh nghiệp vừa	Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp, xây dựng	≤ 200 người	≤ 200 tỷ đồng	≤ 100 tỷ đồng	Khoản 3 Điều 5 NĐ 80/2021
	Thương mại, dịch vụ	≤ 100 người	≤ 300 tỷ đồng	≤ 100 tỷ đồng	Khoản 3 Điều 5 NĐ 80/2021

Căn cứ pháp lý:

- Theo Điều 4, Luật Hỗ trợ DNNVV 2017, doanh nghiệp nhỏ và vừa được xác định dựa trên: Lao động BHXH bình quân năm không quá 200 người, và Tổng nguồn vốn ≤ 100 tỷ đồng hoặc doanh thu năm trước liền kề ≤ 300 tỷ đồng.

- Nghị định 80/2021/NĐ-CP chia thành 3 nhóm: siêu nhỏ – nhỏ – vừa, với tiêu chí khác nhau theo nhóm ngành.

Có thể bạn quan tâm: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

3. Những lưu ý khi doanh nghiệp nhỏ và vừa lựa chọn áp dụng Thông tư 99/2025/TT-BTC

Từ 01/01/2026, doanh nghiệp nhỏ và vừa được quyền lựa chọn chuyển sang chế độ kế toán doanh nghiệp theo Thông tư 99/2025/TT-BTC. Khi thực hiện, đơn vị cần lưu ý một số nội dung quan trọng theo Khoản 2, Điều 31, Thông tư 99/2025/TT-BTC như sau:

Áp dụng nhất quán và trình bày lại số liệu:

- Chế độ kế toán mới phải được áp dụng thống nhất trong suốt một kỳ kế toán năm.

- Doanh nghiệp phải trình bày lại số liệu, thông tin so sánh theo nguyên tắc thay đổi chính sách kế toán.

- Các nội dung thay đổi phải được giải trình đầy đủ trong thuyết minh Báo cáo tài chính, gồm lý do thay đổi và ảnh hưởng đến số liệu.

Cân nhắc giữa Thông tư 133 và Thông tư 99/2025/TT-BTC:

- Thông tư 99/2025/TT-BTC có phạm vi rộng hơn về chứng từ, tài khoản, phương pháp ghi sổ và cấu trúc Báo cáo tài chính.

- DN nhỏ và vừa có hoạt động phức tạp, nhu cầu minh bạch thông tin, hoặc cần chuẩn hóa dữ liệu để vay vốn, mở rộng, sẽ phù hợp hơn khi áp dụng Thông tư 99/2025/TT-BTC.

- DN siêu nhỏ, mô hình đơn giản, ít phát sinh nghiệp vụ có thể tiếp tục dùng Thông tư 133/2016/TT-BTC để tránh tăng chi phí tuân thủ và hạn chế rủi ro trong chuyển đổi.

Lựa chọn dựa trên đặc thù và năng lực kế toán:

- DN cần đánh giá quy mô, đặc điểm hoạt động, năng lực bộ phận kế toán và yêu cầu quản trị nội bộ.

- Sự lựa chọn phải bảo đảm tính ổn định, hạn chế sai sót, và phù hợp mục tiêu quản lý tài chính của doanh nghiệp.

Từ 01/01/2026, doanh nghiệp nhỏ và vừa có quyền lựa chọn chế độ kế toán theo Thông tư 99/2025/TT-BTC hoặc tiếp tục áp dụng Thông tư 133/2016/TT-BTC, dựa trên đặc thù hoạt động và năng lực kế toán.

Việc lựa chọn cần nhất quán trong kỳ kế toán, trình bày lại số liệu và giải trình đầy đủ trong thuyết minh báo cáo tài chính, nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật, minh bạch và hiệu quả quản trị tài chính. Doanh nghiệp nên cân nhắc kỹ lưỡng để giảm rủi ro pháp lý và tối ưu hóa lợi ích khi chuyển đổi chế độ kế toán.

Dương Thúy.

Trong thời đại chuyển đổi số mạnh mẽ cùng với yêu cầu siết chặt quản lý thuế, Phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice của Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả và đúng quy định. Theo đó, giúp doanh nghiệp tối ưu quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả hoạt động. Liên hệ ngay theo đường dây nóng 24/7 để được tư vấn và dùng thử hoàn toàn MIỄN PHÍ: - Miền Bắc: 1900 4767. - Miền Nam/Trung: 1900 4768.